CAŁOWANIE w HALLOWEEN | odc. 13

Sprostowanie

Źle wymówiłem chorwackie cio. Powinny to być dwie sylaby, a akcent powinien padać na i – /tsîo/. Dziękuję @Pauron Studios za zwrócenie uwagi!

• Język scots to język szkocki należący do podrodziny germańskiej, blisko spokrewniony z angielskim. Nie należy go mylić z gaelickim szkockim, który należy do podrodziny celtyckiej i jest spokrewniony z językiem irlandzkim.

• Pozdrowienie hail nie jest w języku angielskim słowem rodzimym; jest to zapożyczenie ze staronordyckiego heill. Wspomniałem już w odcinku czwartym (o słowie wiatr), że w angielskim jest sporo zapożyczeń ze staronordyckiego, które przyszły tam w okresie, gdy Wikingowie najeżdżali Anglię i się tam osiedlali (IX-X wiek).

• Powiedziałem, że germańskie h pochodzi z praindoeuropejskiego k. Jest to pewne uproszczenie; pragermańskie *h może pochodzić zarówno z praindoeuropejskiego „zwykłego” *k, jak i z praindoeuropejskiego palatalizowanego (zmiękczonego) *ḱ (to ostatnie było widać w poprzednim odcinku): pie. *ḱerd- > ang. heart). Ściślej rzecz biorąc, kolejność była taka: najpierw w języku pragermańskim (albo wcześniej, na drodze pomiędzy praindoeuropejskim a pragermańskim) *k utożsamiło się z *ḱ (oba stały się jednym *k). A później (już na pewno w języku pragermańskim) to *k przeszło w *h (tzw. prawo Grimma).

• Najwięcej danych potrzebnych do rekonstruowania formy praindoeuropejskiej dostarczają tutaj języki słowiańskie i germańskie. Inne języki są mniej pewne. Dlatego różnie rekonstruuje się samogłoskę w formie praindoeuropejskiej: *o lub *a. Jeśli bowiem opieramy się tylko na językach słowiańskich i germańskich, nie sposób powiedzieć, czy w praindoeuropejskim było *o czy *a – dlatego, że zarówno w językach słowiańskich, jak i w językach germańskich dawne *o i *a zlały się ze sobą. Sprawę mogą więc rozstrzygnąć tylko inne podrodziny, choć tutaj mamy trochę mniej danych. Walijskie coel ‘wiara, (dobry) omen’ mogłoby pochodzić zarówno z *o, jak i *a. Forma grecka koĩly wskazywałaby na pie. *o (ale są wątpliwości, czy jest to naprawdę forma grecka). Być może spokrewnione jest też łacińskie caelum ‘niebo’, które wskazywałoby na *a. Dlatego można się też spotkać z rekonstrukcją *kailos (Derksen, Pokorny) lub *keh₂ilos (Kroonen – część przedstawicieli tzw. szkoły lejdeńskiej zakłada, że nie istniało praindoeuropejskie *a, a w jego miejsce rekonstruuje zawsze laryngalną drugą *h₂).

• Scenariusz, prowadzenie, montaż – Kamil Pawlicki
• Kierownictwo produkcji – Klara Pawlicka
• Opracowanie graficzne – Jacek Owczarz