dziewczyna, dziecko

Słowo dziewczyna pierwotnie związane było z karmieniem piersią. Podobnie jak dziecko.

Dziewczyna, dziewka i dziewica wywodzą się z prasłowiańskiego *děva ‘dziewica, dziewczyna’, które pochodzi z praindoeuropejskiego rdzenia *dʰeh(i)- ‘karmić piersią’. Nie ma tylko pewności co do tego, czy *děva oznaczała pierwotnie tę, która karmi piersią (stąd później znaczenie: ‘młoda kobieta’), czy też tę, która jest karmiona piersią (stąd później znaczenie: ‘niemowlę płci żeńskiej’, później ‘dziewczynka’, później ‘młoda kobieta’). Z tego samego rdzenia *dʰeh(i)- pochodzi także słowo dziecko – pierwotnie: ‘ssące (pierś)’.

Tilt-shift Lens Photo of Infant's Hand Holding Index Finger of Adult

I z tego samego rdzenia jest także czasownik doić, czyli pierwotnie ‘ssać mleko z piersi matki’ i ‘karmić piersią’, dopiero później ‘wyciskać mleko z wymienia zwierzęcia’ – np. Lekarz Awicenna rozkazuje dziecię doić do dwu lat; aczkolwiek u nas jest obyczaj tylko do roku (Marcin Siennik, “Herbarz…”, 1568 r., s. 245)

W łacinie, gdzie znajdujące się na początku wyrazu *dʰ przechodziło w f, od tego samego rdzenia *dʰeh(i)- pochodzą:

    • fēmina ‘kobieta’ – pierwotnie ‘karmiąca piersią’ (stąd np. feminizm)
    • fīlius ‘syn’ – pierwotnie ‘karmiony piersią’
    • fīlia ‘córka’ – pierwotnie ‘karmiona piersią’

Wszystkiego najlepszego wszystkim kobietom i dziewczynom, a zwłaszcza tym karmiącym i tym karmionym!

Jedna odpowiedź do “dziewczyna, dziecko”

  1. Rozwiązanie „zagadki” „karmiona” czy „karmiąca” być może znajduje się w samym znaczeniu prasłowiańskiego słowa *děva, czyli (między innymi) ‘dziewica’. Jak wszystkim wiadomo, dziewica karmić piersią nie potrafiła i wciąż nie potrafi. Proste?☺

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *