Siemowit to na wpół legendarny książę Polan, według kroniki Galla Anonima pradziad Mieszka I. W wiekach XIII-XV imię Siemowit nosili także Piastowie mazowieccy. Wtórnie – zapewne przez skojarzenie ze słowem ziemia – powstała też zniekształcona wersja tego imienia: Ziemowit. Ale wersja pierwotna nie miała nic wspólnego z ziemią.
Imię to składało się z członu siem-, związanego z prasłowiańskim *sěmьja ‘rodzina’ oraz z członu -wit, z prasłowiańskiego *vitъ ‘pan, możny’. Całość znaczyła więc ‘pan rodziny’, ‘pan rodu’ i wyrażała życzenie, aby człowiek obdarzony tym imieniem przewodził swojej wspólnocie. Cząstkę siem- widać także w innych imionach staropolskich, np. Siemomysł (według Galla Anonima – imię ojca Mieszka I), Siemirad, Siemisław, Siemian; prawdopodobnie widać ją także w nazwach miejscowości, np. Siemiatycze, Siemianowice, Siemianowo.
Związana z cząstką siem- prasłowiańska *sěmьja ‘rodzina’ pochodziła z praindoeuropejskiego *ḱoi-mo- ‘wieś, dom’, od rdzenia *ḱei- ‘leżeć, osiedlać się’. Języki słowiańskie należą do tzw. języków satem, co oznacza, że dawne praindoeuropejskie *ḱ (czyli k zmiękczone), przeszło w nich w *s. Natomiast np. języki germańskie to tzw. języki kentum, w których tego przejścia nie było, za to *ḱ zmiękczone zlało się w jedno ze „zwykłym” *k. Tyle że później w języku pragermańskim owo dawne, odziedziczone z praindoeuropejskiego *k przeszło z kolei w *h (prawo Grimma). Dlatego z tego samego praindoeuropejskiego *ḱoi-mo- ‘wieś, dom’ w językach germańskich pochodzą m.in.:
-
- angielskie home ‘dom’
- niemieckie Heim ‘dom rodzinny’ i Heimat ‘strony rodzinne, ojczyzna’
I podobnie jak w polskich nazwach miejscowych widać cząstkę siem- – Siemiatycze, Siemianowice, Siemianowo – tak też w angielskich nazwach miejscowych widać pochodzącą z tego samego rdzenia cząstkę -ham, np. Buckingham, Nottingham, Southampton, Hampshire, a w nazwach niemieckich cząstkę -heim, np. Mannheim, Mülheim, Pforzheim, Bad Windsheim. „Krewnymi” polskiego Siemowita są więc na przykład angielski Hammond i niemiecki Heimbert 😊